Στην ταινία «Πολυτεχνίτης και Ερημοσπίτης» ο Θανάσης Βέγγος κάνει, ανάμεσα στις πολλές άλλες δουλειές, και τον αστυφύλακα τον οποίο φωνάζουν σε ένα σπίτι που φαίνεται να έχει μπει κλέφτης. Δεν είναι, όμως, «κανονικός» αστυφύλακας και έτσι ψάχνει να βρει ένα όπλο προκειμένου να… κάνει τη δουλειά του. Τότε ακολουθεί ο εξής εκπληκτικός διάλογος:
«Θανάσης Βέγγος: Δεν έχετε τέλος πάντων κάτι; Κάνα μαχαίρι, κανά ξύλο, κάνα σίδερο;
Χλόη Λιάσκου: …Σας έφερα το φαράσι!
Θανάσης Βέγγος: Τι να το κάνω το φαράσι; Κλέφτες είναι αυτοί, δεν είναι λεμονόκουπες!
Χλόη Λιάσκου: Ααα, ώστε δεν κάνει;
Θανάσης Βέγγος: Ε, πώς να κάνει; Εγώ πάω να μαλώσω! Δεν πάω να σκουπίσω!
Μαρίκα Κρεβατά: Βρε Μαρία, για σκέψου! Δεν έχουμε τίποτ΄ άλλο;
Χλόη Λιάσκου: Να φέρω το φλιτ;
Θανάσης Βέγγος: Τι φλιτ παιδάκι μου; Κλέφτες είν΄ αυτοί, δεν είναι κατσαρίδες»!
Αυτή είναι μόνο μία σκηνή από τις τόσες και τόσες που γύρισε ο Θανάσης Βέγγος και χάρισαν άφθονο γέλιο σε γενιές και γενιές.
Ο καλός μας άνθρωπος, έφυγε από τη ζωή μία ημέρα σαν σήμερα, στις 3 Μαΐου 2011, αφήνοντας πίσω του ένα δυσαναπλήρωτο κενό. Ο Βέγγος πέθανε έχοντας γίνει συνώνυμο του γέλιου. Ο ίδιος, ωστόσο, έζησε μία ζωή που αν γυρίζονταν σε ταινία θα είχε πολλές σκηνές που θα θύμιζαν καλογυρισμένο δράμα.
Η εξορία στη Μακρόνησο και ο δρόμος προς την επιτυχία
Γεννήθηκε στις 29 Μαΐου του 1927 στο Νέο Φάληρο και ήταν ο μοναχογιός του Βασίλη και της Ευδοκίας Βέγκου. Όχι δεν υπάρχει κάποιο λάθος εδώ. Το πραγματικό επίθετο του αγαπημένου ηθοποιού ήταν Βέγκος. Με «Γ» και «Κ». Το διπλό «Γ» ήρθε πολλά χρόνια αργότερα όταν πια ο Θανάσης ήταν ηθοποιός. Εκείνος το άλλαξε επειδή, όπως είχε πει, τα δύο «Γ» ήταν πιο… όμορφα!
Ο Βασίλης Βέγκος ήταν ένας σεμνός και φτωχός άνθρωπος. Δούλευε στην Εταιρεία Ηλεκτρισμού αλλά ηλεκτρικό ρεύμα δεν είχε στο σπίτι του.
Στην κατοχή πέρασε στην Αντίσταση όταν έμαθε πως οι Ναζί σκόπευαν να ανατινάξουν το εργοστάσιο που δούλευε κάτι που θα σήμαινε πως η ευρύτερη περιοχή θα έμενε χωρίς ρεύμα. Χωρίς δεύτερη σκέψη, συνεργάστηκε με τον ΕΛΑΣ και απέτρεψε την ανατίναξη. Αυτή η κίνηση, ωστόσο, αποκάλυψε κάτι που ο Βασίλης Βέγκος έκρυβε επιμελώς: Πως ήταν Αριστερός.
Έτσι όταν οι Γερμανοί έφυγαν από την Αθήνα, ο πόλεμος τελείωσε και η χώρα βυθιζόταν στον εμφύλιο, ο Βέγκος απολύθηκε από το εργοστάσιο το οποίο δούλευε (και το οποίο με κίνδυνο της ζωής του είχε σώσει) εξαιτίας των πολιτικών του πεποιθήσεων!
Η «στάμπα» του Κομμουνιστή έμεινε όχι μόνο στον πατέρα αλλά σε ολόκληρη την οικογένεια. Έτσι, όταν ήρθε η ώρα ο Θανάσης να υπηρετήσει τη θητεία του στάλθηκε στη Μακρόνησο. Και αυτό ήταν σαν εξορία και, μάλιστα, σκληρή. Απλά ο νεαρός Θανάσης φορούσε διαφορετική στολή από τους πολιτικούς κρατούμενους. Επί δύο χρόνια ο Θανάσης δούλευε στα νταμάρια της Μακρονήσου. Εκεί απέκτησε και την απέχθεια που είχε στη σκόνη και η οποία αποτυπώνεται σχεδόν σε όλες του τις ταινίες στις οποίες ο Βέγγος εμφανίζεται να… ξεσκονίζει σαν μανιακός οποιαδήποτε επιφάνεια.
Στη Μακρόνησο, ωστόσο, ο Θανάσης έκανε και κάποιες γνωριμίες που πιθανότατα υπό διαφορετικές συνθήκες δε θα τις είχε κάνει και ίσως η ιστορία να ήταν εντελώς διαφορετική. Αρχικά γνώρισε τον Μάνο Κατράκη. Έκαναν παρέα και ο σπουδαίος ηθοποιός διέκρινε αμέσως πως πέρα από καλός άνθρωπος ο Βέγγος είχε και εξαιρετικό χιούμορ. Στη συνέχεια ήρθε η συνάντηση με τον Νίκο Κούνδουρο. Ο κορυφαίος Έλληνας σκηνοθέτης ξεχώρισε αμέσως το ταλέντο του Βέγγου.
Στη Μακρόνησο ο Κούνδουρος και ο Βέγγος κατασκεύασαν ένα θέατρο προκειμένου να διασκεδάσουν εκεί οι πολιτικοί κρατούμενοι. Εκεί έδωσε τις πρώτες του παραστάσεις ο Βέγγος και όταν αυτή η περιπέτεια τελείωσε ο Κούνδουρος δεν ξέχασε τον νεαρό που έκανε τους πάντες να γελάνε με την καρδιά τους.
Αρχικά ο Βέγγος δούλεψε δίπλα στον Κούνδουρο ως βοηθός γενικών καθηκόντων αλλά γρήγορα πέρασε μπροστά από τις κάμερες. Εκεί, άλλωστε, ήταν η θέση του. Το κινηματογραφικό ντεμπούτο του Βέγγου έγινε το 1954 στην ταινία του Κούνδουρου «Μαγική Πόλις» στην οποία πρωταγωνιστούσε ο Γιώργος Φούντας.
Εκείνη την πρώτη περίοδο ο Βέγγος ήταν αυτό που αργότερα βλέπαμε στις ταινίες. Ο άνθρωπος για όλες τις δουλειές. Έφτιαχνε τα σκηνικά, σκούπιζε, καθάριζε, έτρεχε για να ετοιμάσει τα πάντα, κουβαλούσε πράγματα. Μέχρι και μοντάζ έκανε!
Παράλληλα έπαιζε και στις ταινίες. Ο Κούνδουρος του έδωσε ένα ρόλο στον εμβληματικό «Δράκο» με τον Ντίνο Ηλιόπουλο. Η πρώτη «δυνατή» κινηματογραφική εμφάνιση του Βέγγου ήταν στον «Ηλία του 16ου». Εκεί, μάλιστα, ο Χατζηχρήστος, στη σκηνή στο αστυνομικό τμήμα, του έδωσε ένα τόσο δυνατό χαστούκι που ο Βέγγος πόνεσε πολύ και δεν του το συγχώρεσε ποτέ. Λέγεται, μάλιστα, πως γι’ αυτό τον λόγο ο Βέγγος δεν πήγε στην κηδεία του Κώστα Χατζηχρήστου.
Η κορυφή και η πτώση της χρεοκοπίας
Το 1959 ο Θανάσης Βέγγος κατάφερε να πάρει την πολυπόθητη άδεια ασκήσεως επαγγέλματος του ηθοποιού. Ο δρόμος προς την επιτυχία ήταν, πλέον, ορθάνοιχτος. Την επόμενη χρόνια ο Βέγγος πήρε τον πρώτο του μεγάλο ρόλο, δίπλα στον Νίκο Σταυρίδη, στην ταινία «Οι δοσατζήδες».
Μέσα στην επόμενη τετραετία ο Βέγγος συνεργάστηκε με τον σκηνοθέτη Πάνο Γλυκοφρύδη και μεταξύ άλλων έκανε τρεις ταινίες που αφενός λάτρεψε το κοινό και αφετέρου καθόρισαν τον κινηματογραφικό χαρακτήρα του. «Μην είδατε τον Παναή», «Ζήτω η τρέλα» και «Πολυτεχνίτης και ερημοσπίτης».
Ακολούθησε από το 1964 και μετά η δεύτερη περίοδος με τον Γλυκοφρύδη όπου γύρισε μερικές από τις καλύτερες ταινίες του: «Φανερός πράκτωρ 000», «Τρελός, παλαβός και Βέγγος» και «Ποιος Θανάσης;»!
Το 1971 ακολούθησε η συνεργασία με τον σκηνοθέτη Ντίνο Κατσουρίδη που εκτόξευσε την καριέρα του Βέγγου καθώς με την ταινία «Τι έκανες στον πόλεμο Θανάση», αναγνωρίζεται καθολικά και κερδίζει το βραβείο Α’ Ανδρικού Ρόλου στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης. Την αμέσως επόμενη χρονιά επαναλαμβάνει τον θρίαμβό του με την ταινία «Θανάση πάρε το όπλο σου».
Από τη δεκαετία του 1980 και έπειτα, ουσιαστικά ο Βέγγος έχει αποτραβηχτεί από την πρώτη γραμμή του κινηματογράφου και κάνει κάποιες λίγες αλλά σημαντικές εμφανίσεις όπως στις «Ήσυχες μέρες του Αυγούστου» του Παντελή Βούλγαρη, «Το βλέμμα του Οδυσσέα», του Θόδωρου Αγγελόπουλου, «Όλα είναι δρόμος» και πάλι του Παντελή Βούλγαρη. Τελευταία του εμφάνιση ήταν το 2009 στην ταινία (και πάλι) του Παντελή Βούλγαρη «Ψυχή Βαθιά» που είχε σαν θέμα τον εμφύλιο πόλεμο!
Ο Θανάσης Βέγγος γύρισε κάποιες βιντεοταινίες, έπαιξε σε τηλεοπτικές σειρές ενώ εμφανίστηκε και στο θέατρο όπου έφτασε να παίζει και στην Επίδαυρο και, μάλιστα, με μεγάλη επιτυχία.
Αν και μέσα στην πορεία του Θανάση Βέγγου όλα φαίνεται να είναι ρόδινα… δεν είναι! Καθόλου τυχαία, νωρίτερα, έγινε ένας διαχωρισμός στις περιόδους που συνεργάστηκε με τον Πάνο Γλυκοφρύδη. Ανάμεσα σε αυτές τις δύο περιόδους ο Βέγγος έκανε ένα τεράστιο επιχειρηματικό βήμα. Δημιούργησε τη δική του εταιρεία παραγωγής την οποία ονόμασε «ΘΒ – Ταινίες Γέλιου».
Ήθελε να έχει τη δική του εταιρεία προκειμένου να είναι ελεύθερος να φτιάχνει τις ταινίες του όπως εκείνος ήθελε. Και, τουλάχιστον, στην αρχή το κατάφερε. Οι ταινίες του πήγαιναν καλά, ο κόσμος τον αγαπούσε και παρακολουθούσε τις δουλειές του, ωστόσο, τα οικονομικά της εταιρείας δεν πήγαν πότε τόσο καλά όσο θα περίμενε.
Σύντομα η «ΘΒ – Ταινίες Γέλιου» απέκτησε τεράστια χρέη και ο Βέγγος δεν μπορούσε να τα καλύψει. Στην πραγματικότητα από ένα σημείο και έπειτα ο Βέγγος γυρνούσε μία ταινία και πριν αυτή κυκλοφορήσει (μέσω μετοχών) ο ηθοποιός την είχε πουλήσει ήδη προκειμένου να καλύπτει τα έξοδα – χρέη που ολοένα και μεγάλωναν.
Όποια λύση και αν προσπάθησε να βρει, δεν κατάφερε να σώσει την εταιρεία του. Χρεοκόπησε και έχασε ακόμα και το σπίτι που έμενε με την οικογένειά του στην Κυψέλη. Ήταν το μοναδικό περιουσιακό στοιχεί που είχε αποκτήσει στη διάρκεια της καριέρας του.
Η πτώχευση λύγισε τον Θανάση Βέγγο. Είδε πως πολλοί άνθρωποι που θεωρούσε δικούς του, στα δύσκολα τον «πούλησαν». Κυρίως, όμως, είδε το όνειρό του να γίνεται συντρίμμια. Το είχε πει και ο ίδιος, άλλωστε: «Η στιγμή που ξεβίδωσα την πινακίδα με το όνομα της εταιρείας από τον τοίχο, δεν περιγράφεται. Ένιωθα σαν να ξηλώνω τα όνειρα μου. Όλα».
Ο Θανάσης Βέγγος κατάφερε να ορθοποδήσει ξανά οικονομικά μετά από πολλά χρόνια με τη βοήθεια του Ντίνου Κατσουρίδη αλλά όλη εκείνη η δυσάρεστη οικονομική περιπέτεια άφησε μέσα του ένα βαθύ σημάδι.
Ο καλός μας άνθρωπος, πέθανε μία ημέρα σαν σήμερα στις 3 Μαΐου 2011, στη ΜΕΘ του Ερυθρού Σταυρού όπου νοσηλευόταν με πολλά και σημαντικά προβλήματα υγείας. Για πολλά χρόνια κανείς δεν ήξερε που είχε κηδευτεί ο σπουδαίος κωμικός.
Τελικά, 13 χρόνια αργότερα αποκαλύφθηκε πως ο τάφος του παρέμενε άγνωστος διότι… δεν έγινε ταφή. Η τελευταία επιθυμία του Θανάση Βέγγου ήταν να αποτεφρωθεί, όπως και έγινε!
Διάβασε περισσότερα στο: reader.gr