Unsplash
Μια πολύ γρήγορη πληροφορία που δίνω για τον πατέρα μου, κάθε φορά που θα τύχει να μιλήσω για τον θάνατό του, σαν αστειάκι(;), σαν κι εγώ δεν ξέρω τι, είναι ότι γεννήθηκε 1/11 και πέθανε 11/1. Για έναν άνθρωπο που είχε εμμονή με τους αριθμούς, παρότι ψυκτικός και όχι μαθηματικός, αυτοί οι τρεις άσοι θα είναι πάντα ένα συμπαντικό κλείσιμο του ματιού προς τη μεριά του.
Ο πατέρας μου έφυγε με έναν πολύ σκληρό τρόπο. Ένα απόγευμα Τρίτης, στις αρχές Δεκεμβρίου του 2020, στο δεύτερο γερό κύμα του Covid στη χώρα, ο Τάσος βγήκε από το σπίτι του, περπάτησε με κόπο δέκα δεκαπέντε μέτρα, μόνος του, χωρίς βοήθεια, και έκατσε σε μια καρέκλα στο πίσω μέρος ενός ασθενοφόρου που είχε έρθει να τον παραλάβει, γιατί το οξυγόνο του είχε πέσει κάτω από 90.
Ήταν για 12η μέρα θετικός στον Covid, χωρίς υποκείμενα νοσήματα, 75 ετών με ενέργεια, χέρια και πόδια 50άρη. Περνούσε την ασθένεια πολύ ήπια, με χαμηλά δέκατα και καθόλου βήχα. Μέχρι και μια μέρα πριν τον παραλάβει το ασθενοφόρο, με έπαιρνε τηλέφωνο να μάθει πώς είναι το μωρό (σ.σ. η πρώτη μου κόρη ήταν 40 ημερών όταν κόλλησε ο Τάσος) και από πίσω ακούγονταν ρεμπέτικα. Ήταν μια χαρά, απλά ήθελε να δει άμεσα την εγγονή του. Κλείνει η παρένθεση.
Δεν ξέρω τι σκεφτόταν όταν έκλεισε η πόρτα του ασθενοφόρου. Μπορούσε να φανταστεί ότι αυτή θα ήταν η τελευταία φορά που έβλεπε το σπίτι που έχτισε κυριολεκτικά ο ίδιος; Πέρναγε από το μυαλό του ότι δεν θα ξαναδεί τη μάνα μου, τη γυναίκα με την οποία έζησαν χέρι-χέρι για πάνω από 50 χρόνια; Δεν ήμουν εκεί να τον δω, αλλά αυτή η σκηνή παίζει ασυναίσθητα κάθε μέρα στα μάτια μου.
Για τρεις μέρες που νοσηλεύτηκε στο Αλεξάνδρα, μιλούσαμε δυο φορές τη μέρα. Τον «είχαν πλακώσει στα οξυγόνα και στις ενέσεις», μας έλεγε. Δεν ήξερε ότι τις δώδεκα μέρες που νοσούσε απλά με δέκατα, ο πνεύμονάς του είχε καταστραφεί σχεδόν χωρίς γυρισμό. Τα ξημερώματα του Σαββάτου μεταφέρθηκε στο Σωτηρία και διασωληνώθηκε. Πήρε τηλέφωνο τον αδερφό μου, του είπε πάρε τη γιατρό που θέλει να σου πει κάτι, της έδωσε το ακουστικό και η γιατρός είπε στον αδερφό μου ότι θα τον διασωληνώσουν. Με διαλύει το τι σκεφτόταν ο πατέρας μου την ώρα που άκουγε τη γιατρό. Αυτή η σκέψη με διαλύει μέρα μέρα, εδώ και 4,5 χρόνια.
Μετά από 38 μέρες σε καταστολή στη ΜΕΘ, χωρίς να τον δούμε ή να τον ακούσουμε ξανά, ο Τάσος πέθανε. Ουσιαστικά μόνος. Μια ζωή στη δουλειά, στα γλέντια, μια ζωή στη ζωή, και να πεθαίνεις μόνος σου λόγω σκληρής καραντίνας, σε μια ΜΕΘ ενός νοσοκομείου που βλέπει στη Μεσογείων. Τόσο άδικο, και ταυτόχρονα τόσο πραγματικό. Αυτή είναι η ζωή, κατά βάση σκληρή, ενίοτε και ανυπόφορη.
~~~
Κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει ποια είναι η τελευταία φορά που θα δει τον πατέρα, τη μάνα, ή τα παιδιά του. Ή τους φίλους του. Αν έμαθα κάτι από την απώλεια του πατέρα μου, είναι η συνειδητοποίηση της ματαιότητας. Ακούγεται κλισέ το ότι τίποτα δεν είναι δεδομένο στη ζωή; Είναι, και μάλιστα κλισεδάρα. Αλλά είναι και η απόλυτη αλήθεια.
Η τελευταία φορά που τον είδα ήταν ένα Σάββατο πρωί, λίγες μέρες πριν νοσήσει. Ένα ενδιαφέρον στατιστικό είναι ότι έγινε πατέρας, ακριβώς στην ηλικία που ήταν εκείνος όταν γεννήθηκα. 37 και κάτι.
Ήρθε στο Παγκράτι με το αυτοκίνητο, μια κόκκινη σακαράκα που μόνο αυτός μπορούσε να κάνει καλά, για να μας φέρει φαγητό. Κατέβηκα να παραλάβω (σ.σ. θυμίζω είμαστε σε ακραία καραντίνα και έχουμε και μωρό λίγων εβδομάδων), και έκατσα για λίγο στη θέση του συνοδηγού. Πρέπει να είχα κοιμηθεί με το ζόρι τρεις ώρες, προφανώς σπαστά. Φαινόταν στη μούρη μου. Με ρώτησε, θυμάμαι, πώς νιώθω που είμαι πατέρας. Του είπα, δεν ξέρω, είμαι πάρα πολύ κουρασμένος, και τον ρώτησα τι φαγητά έφτιαξε η μαμά. Μου είπε, έχει βάλει διάφορα, και μετά για δυο τρία λεπτά δεν μιλούσαμε.
Ήμασταν σε ένα μικρό κόκκινο αυτοκίνητο, στην αρχή της Ιπποδάμου, μπροστά από ένα πάρκινγκ και για λίγο χαζεύαμε τον κόσμο που περνούσε, ή τίποτα συγκεκριμένο. Μπορεί και να κοιμόμουν με ανοιχτά τα μάτια, καθόλου απίθανο. Εκείνος δεν ξέρω τι σκεφτόταν, σπάνια μπορούσες να διαβάσεις τις παύσεις του.
Αν σκεφτόταν πότε ήμουν παιδάκι και πότε μεγάλωσα και έγινα πατέρας, τότε σίγουρα το μυαλό του θα πήγε στις διακοπές μας κάθε χρόνο στα Καλά Νερά, στον Βόλο, όταν εγώ κι ο αδερφός μου ήμασταν ακόμα στο δημοτικό. Κι αν πήγε εκεί, τότε θα θυμήθηκε και εκείνη τη φορά που με απόλυτη σοβαρότητα του είπα ότι θα γίνω επαγγελματίας μπασκετομπολίστας. Ή εκείνο το απόγευμα που έδινα προφορικά για τα Γερμανικά στο Τιτάνια και βιαζόμουν να γυρίσουμε για να δω την ΑΕΚ. Ή το μεσημέρι που σκοτώθηκε ο Αξαρλιάν και ούρλιαζα να μην πάει στη δουλειά, γιατί είχε ένα ραντεβού στην Αθήνα. Ή την αποφοίτησή μου από το πανεπιστήμιο, στην οποία έβλεπε πράγματα και μέρη που δεν πίστευε ότι θα δει ποτέ στη ζωή του. Ή το πρώτο άρθρο που δημοσιεύτηκε ποτέ με τα αρχικά μου, στο Goal το 2002, του οποίου αγόρασε δέκα φύλλα για να μοιράσει σε φίλους εκείνο το πρωί. Ή κάθε, μα κάθε φορά, που κάτι σ’ εμένα τον έκανε περήφανο, και έλεγε χαμογελώντας και με μάτι που έλαμπε, «να, να, τι να πω τώρα εγώ, α ρε Λιάκο, δεν ξέρεις πόσο σημαντικό είναι αυτό, θα μεγαλώσεις και θα με θυμηθείς».
~~~
Άρχισε να ψιχαλίζει, ήταν τέλη Νοέμβρη. Δύο άντρες, πατέρας και γιος, κλεισμένοι σε ένα αμάξι, σε μια τρίλεπτη σιωπή σε αυτό που οι επόμενες μέρες θα φανέρωναν ότι ήταν τα τελευταία τους λεπτά μαζί. «Έλα, πήγαινε πάνω, βρέχει. Να μου φιλήσεις το μωρό και τη Λίλα και παίρνε κάνα τηλέφωνο τη μάνα σου, δεν θέλει να σας ενοχλεί». Κατέβηκα, πλησίασα την πόρτα της πολυκατοικίας και τον είδα από το τζάμι να βάζει μπρος και να φεύγει.
Αυτή είναι η τελευταία εικόνα που έχω από τον μπαμπά μου.